Ulusal İşletim Sistemimiz Pardus

2003 yılının önemli bir bölümünde ulusal bir dağıtımın gerekliliği, dünyada benzer uygulamalar, yazılım endüstrisinin mevcut durumu ve eğilimleri araştırıldı. Ülkenin bilgi teknolojisi alanındaki insan kaynağı, yerel yazılım sanayinin yetenekleri ve rekabet unsurları incelendi. Tüm bulgular ışığında, 2003 yılı Yazı'nda, bir ulusal işletim sistemi dağıtımı oluşturmanın yerinde bir karar olduğu sonucuna varılarak somut düzeyde planlama işine girişildi.

Mevcut işletim sistemleri, başta Linux olmak üzere incelendi, açık kaynak yazılım metodolojisi ve felsefesi ayrıntılı olarak çalışıldı. Hedef, bir dağıtım oluşturmanın ötesinde, bu dağıtımı sürekli kılabilecek organizasyonel yapıyı da kurmak olduğundan yazılım endüstrisinde, özellikle açık kaynak çerçevesinde, kullanılabilecek iş modelleri irdelendi.

Bu incelemeler sonrasında, 2003 yılı Güzü'nde, Linux temelli, açık kaynaklı, olabildiğince GPL lisanslama yöntemini kullanan bir işletim sistemi dağıtımı oluşturulmasına karar verildi.

Pardus projesinin hayata geçmesi 2004 yılı başında teknik ekibin çekirdeğinin oluşturulması ile başladı. Bu aşamada Türkiye'nin Linux geçmişi, mevcut ve planlanan dağıtımlar, açık kaynak ve Linux camiası ve girişimleri de göz önüne alınarak, var olan bilgi birikimi ve deneyimden en üst düzeyde yararlanmanın yolları arandı. Sonuçta ulusal işletim sistemi geliştirilmesinde görev alması en uygun kişiler Türkiye'nin dört bir yanından seçilerek TÜBİTAK  bünyesinde katıldılar.

2004 yılının önemli bir kısmı teknik alternatiflerin değerlendirilmesi ile geçti. Farklı Linux dağıtımları incelendi, mevcut dağıtımlardaki eksiklikler, olası gelişim alanları, yapılması gerekenler ve bunların iş gücü ve kaynak gereksinimleri irdelendi. Hedef kitlenin kim olacağı üzerinde beyin fırtınaları yapıldı, bunun sonucu olarak yol haritası alternatifleri belirlendi.

2004 yılı Ekim ayında bu teknik değerlendirmeler sonuçlandı ve yayınlanan Proje Ana Sözleşmesi ile amaç, yöntem ve takvim belirlendi. Pardus'un “bilişim okur-yazarlığına sahip bilgisayar kullanıcılarının temel masaüstü ihtiyaçlarını hedefleyen” bir işletim sistemi olmasına, “mevcut Linux dağıtımlarının üstün taraflarını kavram, mimari ya da kod olarak kullanmasına”, ancak “otonom sisteme evrilebilecek bir yapılandırma çerçevesi ve araçları ile kurulum, yapılandırma ve kullanım kolaylığı sağlamasına” karar verildi.

Teknik hedefi ve yöntemi belirlenen proje hızla ilerlemeye başladı ve 1 Şubat 2005 tarihinde ilk ürün olan Pardus Çalışan CD 1.0 yayımlandı. Projenin amaçları ve teknik yaklaşımı hakkında Linux camiası ve kullanıcıları bilgilendirmeyi amaçlayan Çalışan CD beklenenin üzerinde ilgi gördü. Sonrasında geliştirme daha çok özgün yenilik projelerine yoğunlaştırıldı ve nihayet 26 Aralık 2005'te Pardus'un ilk kurulabilir sürümü olan Pardus 1.0 Web üzerinden yayımlanmaya başlandı.

Windows ve pardusu birlikte kullanmak için ne yapmalıyım

Windows XP ile bir harddisk bölümünü istediğiniz bu iki Fat32 ya da NTFS dosya sisteminden birine çevirebilirsiniz. Hatta bunu direkt olarak Windows XP açıkken Bilgisayarım'a girip oradan Fat32 yapmak istediğiniz disk bölümünün üzerine sağ tıklayıp biçimlendir'e tıklayıp çıkacak pencerede dosya sistemi bölümünden istediğiniz(Fat32 ya da NTFS) dosya sistemini belirtirsiniz. Ve yine bu işlemin çabuk olmasını istiyorsanız hızlı seçeneğini seçerek biçimlendirmeyi başlatabilirsiniz. Ama unutmayın biçimlendireceğiniz disk bölümünün içindeki tüm bölümler yok olacaktır.

Eğer sadece bir disk bölümünün dosya sistemini dönüştürmek değilde harddisk üzerindeki disk bölümlerini tümden değiştirmek istiyorsanız temel olarak bunu Windows XP kurulum sürecinde yapabiliyorsun.

Eğer sisteminizi tam anlamıyla baştan kuracak iseniz ve harddisk üzerinde hem Windows hem Pardus'u barındıracak iseniz yapacaklarınız aslında çok basit. Önce bilgisayarınıza Windows kurulumu yaparsınız. Yanlız kurulum esnasında harddiskinizde bulunan tüm disk bölümlerini oluşturacağınız sistem için iyi ayarlamanız gerekir. Benim size tavsiyem böyle bir sistem için en azından 4 disk bölümü oluşturmak. Tabi bunların sadece 2 tanesi Windows XP kurulum cd'si ile yapılacak.

İlk olarak kurulum esnasında eğer daha önceden harddiski bölümlendirilmiş iseniz bütün bölümleri silebilirsiniz (Tabi bunu harddiskte önemli bilgilerin bulunmadığını veya bunların yedeklerinin bulundurulduğunu varsayarak söylüyorum). Daha sonra bir disk bölümü oluşturulur ve bölüm boyutu Windows Kurulumun için gerekli olduğunu düşündüğünüz bir miktar olarak ayarlarsınız. Yine sonrasında harddiskte geriye kalan bölümün ne kadarını Pardus için kuracağınıza karar verip bunu göz önünde bulundurarak ve Pardus kurduğunuzu varsayarak bu miktarıda kalan disk bölümünden çıkarıp Windows ve Pardus sistemleri için değiş tokuş veya ortak kullanım alanı olarak kullanacağınız disk bölümünün boyutu hesaplayıp bu bölümüde oluşturursunuz. Ama Pardus kurulacak disk alanı kadar bir bölümü oluşturulmadan bırakırsınız. Çünkü bu bölümleri Pardus kuraraken oluşturacaksınız.

Windows kurulumunda disk bölümlerini oluşturduktan sonra bunların biçimlendirme işlemine gelince sadece Windows XP kuracağınız bölümü biçimlendirir ve bu disk bölümüne kur seçeneği ile ntfs olarak biçimlendirir ve Windows XP kurulumu yaparsınız.

Windows kurulumun bittikten sonra Windows XP işletim sistemini açıp ortak kullanım alanı olarak belirlediğiniz bölümün üzerine sağ tıklayıp bu bölümü Fat32 Olarak biçimlendirirsiniz. Pardus kurmak için oluşturulmadan bıraktığınız bölüm ise Windows altında gözükmeyecektir.

Sıra Pardus'u kurma işlemlerine geldi. Pardusu kurarken disk bölümlenme işlemini otomatik değil manual olarak seçersiniz. Daha sonra biçimlendirilmemiş olarak görülen Pardus için bıraktığınız alanda önce Takas(Swap) bölümünü oluşturursunuz. Bu bölüm sadece Fiziksel Hafızanın(Ram) yetersiz olduğu durumlarda kullanmak içindir. Teorik olarak bu alanın boyutunu, Fiziksel hafızanın iki katı olarak ayarlamanın daha doğru olduğu söylenir. Daha sonra geriye kalan biçimlendirilmemiş alanı Pardus kuracağın sistem alanı olarak oluşturacaksınız ve kuruluma devam edeceksiniz.

Bu işlemlerden sonra harddisk' üzerinde bir tane Windows XP kurulu alan, Birtane Pardus kurulu bir alan ve Birtane ortak kullanım alanı olacaktır.

Hepsinden kolayı ise Windows'u kurarken kuracağınız alanı kurulum sırasında Fat32 Olarak biçimlendirip öyle kurmanızdır. Zira Pardus ile Fat32 Dosya sistemi kurulu disk birimlerine hem okuma hem yazma yetkileriyle erişebilirsiniz. Ama bu Windows'un tüm güvenlik özelliklerini(Artık her ne kadar ise) kullanmanızı engelleyecektir. Ama yine size tavsiyem daha önce belirttiğim şekilde bir kurulumdur.

Bu arada ben Windows üzerinden Pardus bölümüne nasıl erişim derseniz eğer, bunun için Windos'a kurulabilecek bir program işinizi görecektir. Programın adresi burası ( http://www.fs-driver.org/ ) İndireceğiniz yer ise burasıdır
( http://www.fs-driver.org/download/Ext2IFS_1_10b.exe ).